- алып сал
- возьми, получи
Алтай-Орус сöзлик. 2009.
Алтай-Орус сöзлик. 2009.
сал — Су белән агызып алып бару яки көймә урынына файдалану өчен теркәп бәйләнгән бүрәнәләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сал тентек — (Монғ.) жынды, барлық малда болатын ауру. С а л т е н т е к п е н ауырған малдың жылауығында құрт қайнап тұрады. С а л т е н т е к п е н ауырған малдың миын тесіп, жылауығын алып тастап емдейді (Монғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
салғастыру — (Жамб.: Мойын., Шу; Павл., Ерт.) салыстыру. Әр жердегі чежірені алып кеп с а л ғ а с т ы р а м ы н, с а л ғ а с т ыр ы п қарағанда кейбіреуінікі қате шыққан (Жамб., Шу). Биыл егін былтырғымен с а л ғ а ст ы р ғ а н д а анағұрлым бітік (Павл., Ерт … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ел-сал — (Маң., Маңғ.; Қ орда, Арал; Түрікм.: Ашх., Мары; Қарақ.) дел сал. Оған не болған, оңбай қапты ғой е л с а л болып Қ орда., Арал). Сырқостықтан (қ.) ба бойым е л с а л (Түрікм., Ашх.). Бір кезде е л с а л болған бойын жиып алғандай шіміркене… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мұрынса — (Қ орда: Тер., Сыр., Жал., Арал; Түрікм.: Красн., Небид.) етікке салатын қалыптың үсті. Етікке қалып салғанда, м ұ р ы н с а с ы з шеге қағуға болмайды Қ орда., Арал). қ. мұрынжа … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
керме — I зат. жерг. Шартақ. Тамақтан соң біраз тынығып алып, салқын түсе бақша араладық, піскен қауындарды к е р м е н і ң астына тасып, үйіп жиып қойдық та, күн кешкіргенше қақ тіліп, қауыншек өрдік (Ж. Ахметов, Гүлшат, 23). II Керме арқан. Ат байлау… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ал — I Ала сал. Бір нәрсені тездетіп алу. Ала сала. Бір нәрсені алысымен. ≈ Құрығын а л а с а л а өріске қайтты. Алып қарағанда. Қарастырғанда, зерттегенде, ойластырғанда. Қазақ халқының музыкалық өнері жанр жағынан а л ы п қ а р а ғ а н д а, өрлеу… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
көк — … 2. ауыс. Шар болаттан жасалған, асыл; сапалы д.м. Мыс.: көк найза, көк сүңгі, көк кіреуке, көк семсер, көк сауыт т.б. Сүбедей баһадүр мен Жебе ноян жас батырларға арналған орданың рәсімді сыйлығы – болат дулыға, к ө к кіреуке сауыт, наркескен… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жона — 1. (Қост., Аман.; Жезқ., Ұлы.; Орал, Орда; Қ орда: Арал, Сыр., Жал.; Ақт.: Ойыл, Ырғ.) ердің екі қапталының астына ғана салынатын желдік, қапталдық. Аттың ж о н ас ы н қалыңдап жасау керек (Қост., Аман.). Балам, ер тоқымның ж о н а с ы тозып… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бет — алдыңыздан жарылқасын! Құдай оңғарсын, сәтін берсін! Жолы да, атағы да үлкен Ғафаңа (Ғафу): Б е т а л д ы ң ы з д а н ж а р ы л қ а с ы н! дедім (Қаз. әдеб., 15.06.1973, 2). Бетке күйе жағу. этногр. Күнәлі адамға тағайындалған жазаның бір түрі. Б … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
эвакуация — (лат. edacuare босату) 1) әскерді тұрған аумағынан алып шығу; 2) аурулар мен жаралыларды, сондай ақ әскери мүліктерді, әр түрлі бағалы заттарды, т.б. соғыс жүріп жатқан аймақтан көшіру; 3) соғыс қаупі немесе стихиялық апат төніп тұрған… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу